مقدمه: توانمندسازی و آموزش افراد، عواملی به حساب می آید که به وسیله آن سرمایه های انسانی تبدیل به سرمایه های پایدار می شود. حفظ و توسعه نیروی انسانی در محیط پرمخاطره کشاورزی نیازمند یادگیری و رعایت اصول ایمنی و بهداشت حرفه ای کشاورزی است. این مطالعه با هدف تحلیل اثربخشی دوره های آموزشی ایمنی و بهداشت حرفه ای کشاورزی صورت گرفت.روش بررسی: این تحقیق پس از بررسی نیازهای آموزشی کشاورزان به شیوه غیرآزمایشی و با روش توصیفی- پیمایشی؛ به شیوه آزمایشی و با دو گروه آزمایش و گواه انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل 213 خانوار از کشاورزان شهرستان ماهیدشت بود که از طریق جدول مورگان 140 خانوار به عنوان نمونه تعیین گردید و پس از نیازسنجی از این گروه تعداد 61 نفر در طرح آزمایش شرکت داده شد. ابزار تحقیق پرسشنامه بوده که روایی آن با نظر متخصصان و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (0.77) تایید گردید. با استفاده از نرم افزار  SPSS 11.5داده ها توسط آزمون های مقایسه میانگین ها (t مستقل و جفت شده) و آزمون تجزیه واریانس (F) تحلیل شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون افراد گروه آزمایش به ترتیب 6.62 و 18.88 بوده است، به طوری که اختلاف معنی داری بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون افراد گروه آزمایش وجود داشت که بیانگر تاثیر نسبی دوره آموزشی می باشد.نتیجه گیری: بر اساس یافته ها، نمره افراد در قبل از آموزش با بعد از آموزش تفاوت معنی داری با هم داشت. بنابراین لازم است جهت حفظ سطح دانش مطلوب کشاورزان به مساله آموزش توجه بیشتری مبذول گردد و با برگزاری دوره های آموزشی میزان آگاهی افراد ارتقاء داده شود.

زمینه و هدف: باوجود رشد کمّی آموزش عالی، اثربخشی، کارآیی و کیفیت نظام آموزش عالی، رشد متناسبی را تجربه نکرده است؛ ازاین رو مراکز علمی با ارزشیابی های درونی باید کیفیت عملکرد خود را رصد کرده و براساس آن نسبت به بهبود وضعیت و استانداردسازی اقدام کنند. در این مطالعه با هدف شناسایی نقاط قوت و ضعف، به ارزیابی درونی گروه آموزشی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار مبتنی بر اطلاعات سال تحصیلی 1397-1396 پرداخته شد. روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی-تحلیلی (از نوع مقطعی) انجام شد. اطلاعات لازم از مدیر گروه، اعضای هیئت علمی، کل دانشجویان، دانش آموختگان، کارشناسان گروه و مسئولین دانشکده با استفاده از مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه و چک لیست معتبر جمع آوری شد. این مطالعه در 14 عامل، 96 ملاک و 266 نشانگر صورت گرفت. امتیاز 66/1-1 (نامطلوب)، 32/2-67/1 (نسبتاً مطلوب) و 3-33/2 (مطلوب) ارزیابی گردید. داده ها به کمک آزمون های توصیفی و یک طرفه آنالیز شدند. یافته ها: در این مطالعه، شرایط کلی گروه با امتیاز 39/2، مطلوب بود. هشت عامل در وضعیت مطلوب و مابقی نسبتاً مطلوب بودند. در این میان، عامل رسالت و اهداف آموزشی، بالاترین (85/2) و کتابخانه (95/1) پایین ترین امتیاز را داشت. نتیجه گیری: براساس نتایج این مطالعه، وضعیت گروه در سطح مطلوب ارزیابی شد. بنابراین، رتبه کلی مطلوب به مفهوم عدم نیاز به توسعه پایدار و بهبود شرایط موجود نبوده و در فاکتور هایی همانند تلاش برای به روز کردن ارائه دروس و منطبق بر نیاز بازار کار، همچنین استانداردسازی فضاهای آموزشی، نیاز به بهبود احساس می شود.

مقدمه: مدیریت استراتژیک، با تعیین جهت حرکت سازمان و تهیه چشم انداز استراتژیک و بیانیه مأموریت، زمینه رشد، سودآوری، تولید و گنجاندن برنامه های ایمنی و سلامت کارکنان در سراسر سازمان را فراهم می کند. همچنین وجود یک برنامه استراتژیک جهت تقویت علمی و کاربردی رشته بهداشت حرفه ای و ایمنی کار یکی از اولویت های دانشگاهی و صنعتی کشور است. هدف از مطالعه حاضر ارائه برنامه استراتژیک توسعه رشته تخصصی مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار در ایران می باشد. روش کار: مطالعه حاضر از نوع مطالعات اقدام پژوهی مشارکتی است که در سال 1400 انجام شد. کمیته تدوین برنامه ریزی استراتژیک متشکل از 20 نفر از اساتید، کارشناسان و دانشجویان مقطع دکترا بودند طی 14 هفته با تشکیل جلسات منظم هفتگی و با جمع آوری اطلاعات درون سازمان و برون سازمان و تحلیل محیط داخلی و خارجی سازمان و شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدهای موجود در محیط اقدام به تعیین مأموریت، دورنما، ارزش ها و اهداف کلی و اختصاصی سازمان برای سال های 1400 تا 1404 نموند. همچنین، اقدامات لازم  برای دستیابی به اهداف تعیین شده شناسایی و برنامه عملیاتی دستیابی به اهداف در زمینه ارتقای عملکرد رشته تخصصی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار تدوین شدند. یافته ها: انجام این پژوهش کاربردی منجر به ارزشیابی استراتژیک محیط درونی و بیرونی رشته تخصصی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، تعیین جهت استراتژی های اساسی، مأموریت، دورنما، ارزشها و اهداف کلی شد. درنهایت هفت هدف اختصاصی و 286 اقدام برای ارتقای عملکرد رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار مشخص شد. در تحلیل SWOT انجام گرفته از محیط داخلی و خارجی رشته بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، 27 نقطه قوت، 7 نقطه ضعف، 26 فرصت و 12 تهدید به دست آمد. طبق نتایج ماتریس SWOT موقعیت استراتژیک رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار در موقعیت استراتژی های احتیاطی و حفظ شرایط موجود قرار دارد. نتیجه گیری: این برنامه، در راستای برنامه 4 ساله رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار نوشته شده است. در تدوین برنامه به اسناد و سیاستهای ارگان های بالادستی توجه شده است. موقعیت استراتژیک رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، استراتژی محتاطانه است. در این موقعیت می توان استراتژی های حفظ شرایط موجود را به کاربرد؛ بنابراین، پیشنهاد می شود با تمرکز بر استراتژی های محتاطانه تا حد امکان نقاط ضعف رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار و ایمنی کار کاهش یابد و قابلیت های استراتژیک آن افزایش یابد. رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار به تدریج از سال دوم اجرای برنامه استراتژیک می تواند بر توسعه فعالیت ها متمرکز شود.

سابقه و هدف: مواد شیمیایی خطراتی از قبیل خورندگی، انفجار و اشتعال زایی دارند. استفاده از علائم ایمنی بر کاهش اعمال ناایمن موثر بوده و ضروری است که دانشجویان آگاهی صحیحی از علائم ایمنی معتبر و رایج در برخورد با مواد شیمیایی داشته باشند. مطالعه حاضر باهدف بررسی میزان آگاهی دانشجویان بهداشت حرفه ای نسبت به علائم ایمنی مواد شیمیایی سیستم هماهنگ جهانی طراحی و انجام شد.روش بررسی: مطالعه حاضر توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی بود که در سال 1395 با نمونه گیری تصادفی در بین 160 نفر دانشجوی بهداشت حرفه ای دانشگاه های علوم پزشکی تبریز و اردبیل طراحی و انجام گرفت. گردآوری اطلاعات از طریق دو نوع پرسشنامه با و بدون راهنما، طبق سیستم هماهنگ جهانی انجام شد. داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 17 تجزیه وتحلیل شدند.یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد میانگین و انحراف معیار میزان آگاهی دانشجویان بهداشت حرفه ای دانشگاه های تبریز و اردبیل از علائم ایمنی مواد شیمیایی با پرسشنامه بدون راهنما به ترتیب 58.3±31.7 و 46.4±32.9 درصد بودند، درحالی که این مقادیر برای پرسشنامه باراهنما، به ترتیب 82.8±12.3 و 77.8±11.6 درصد به دست آمدند. همچنین طبق نتایج مطالعه در هر دو دانشگاه بین درصد آگاهی دانشجویان در دو نوع پرسشنامه رابطه معنی داری (p<0.05) به دست آمد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که ارائه آموزش در مورد علائم ایمنی باعث افزایش درصد آگاهی دانشجویان در هر دو دانشگاه شده است. همچنین نتایج مطالعه گویای پایین بودن میزان آگاهی دانشجویان از برخی علائم می باشد؛ بنابراین با توجه به نیاز مبرم به آگاهی هر چه بیشتر دانشجویان بهداشت حرفه ای از علائم ایمنی ، بدون نیاز به آموزش های تخصصی، لزوم تجدیدنظر در طراحی برخی از علائم ضرورت دارد.